“Той болот, тойдун эртеси да болот” демекчи, ошентип көптөн бери бүтүндөй Кыргызстанды дүрбөлөңгө салып, болуп көрбөгөндөй көп каражат сарпталып (болжолдуу түрдө шайлоого катышкан саясий партиялар тарабынан 1 миллиард сом, мамлекет тарабынан 1,5 миллиарддын тегереги) өткөрүлгөн шайлоонун жыйынтыгы чыкты.

Улуу элдин башчылары, падышалары жеп тойбогон шүмшүк, арамкор, ачкөз болобу? Улуу элдин  журт башына келген уулдары башка жактарга качып кетеби? Кыргыздар улуу эл болсо, байлары дүнүйөлөрүн башка мамлекеттердин аймагында сактайбы? Улуу элдин жерин, суусун башкалар тартып ала береби? Үзөңгү-Кууш, Каркыра, Советабад, Маданият, Шаймардан сыяктуу абат жерлерди улуу элдин тойбос улуу хандары сатып жейби? 

Бир нече ай мурун депутат Каныбек Иманалиев ПАСЕнин жыйынында: “Бакиевтерди Кыргызстанга бергиле! Алардын кланы борбор аянтына тынч митингине чыккан ондогон адамдарды атып олтуруп, жүздөгөнүн майып кылышкан. Бул кандуу режимдин апогейи болгон! Сыртынан соттолсо дагы Бакиевтердин бири дагы алигиче жоопко тартыла элек!”- деп өтө катуу күпүлдөп, капаланды эле.

Байыркы заманда эле даанышмандар “сенин ким экендигинди - сүйлөгөн сөзүңдү угуп  туруп айтып берүүгө болот”,- деп айткан. Маселен, А.Атамбаев Бакиевдин заманында оппозицияда жүргөндө: “келечекте бийлике ким келбесин, ал АЖЫДААРГА айланып  кетет”,- деген.

Абийирсизге бийлик берген,

Акылсыз – жиндиге кылыч бергенден опурталдуу.

Пифагор

Сөзүбүздү салыштырмалуу статистикадан баштоону туура көрүп отурабыз. Кыргызстандын Адилет министрлигинде 2010-жылдын 1-июнуна карата 115 саясий партия каттоодон өткөн болсо, 2013-жылдын 1-декабрында саясий партиялардын саны 188ге жетти. Азыркы учурда расмий катталган партиялардын саны 200гө чыкты.

Бишкек, "Саясат.kg". Кыргызстан Евразиялык экономикалык союзга кошулуудокументине кол койгону менен, иш жүзүндө ага толук укуктуу мүчө болуп жашай турган күнгө чейин дагы көп убакты талап кылынат. 

Экономист-финансист, коомдук ишмер Абдималик Кудайбердиев менен маек

 Редакциядан: Гезитибиздин №11-санында Чолпонбек Абыкеевдин “Бизди экономикалык эмес, руханий ачарчылыктын кризиси басып турат”,- аталышындагы макаласы басылган. Анда көтөрүлгөн көйгөйлөр окурмандар арасында кызуу талкууга алынган. 

2010-жылдын 7-апрелиндеги элдик көтөрүлүштөн кийин жаңы Конституция, парламенттик система боюнча шайланган Жогорку Кеңештин сапары карып, күздө боло турган парламенттик шайлоого санаалуу айлар калды. “Аламан” жакындаган сайын саясый партиялар арасында атаандаштык күч алып, быкый чукумайлар арбып, далай-далай “белдүүмүн” дегендердин беделине доо кетип, эл жүзүн буруп кетип аткандар андан көп.

Интернеттеги айрым маалымат булактарында Д.Медведевдин “Кыргыз Республикасы мамлекет катары жашай айбай кулап калышы, жок болуп кетиши мүмкүн”- деп айканын камтыган маалыматтар бир эмес, бир нече жолу чыга калып жүрөт. 

Президенти тууралуу эч ким атайылап жаман сөз айткысы келбестир. Элде “Падышага акаарат айтуу Кудайга жакпаган иш” дешет эмеспи. Бирок, ушул эле акылман элибиз “калкынын кызыкчылыгына каршы иштерди жасап жатса анын падыша болмоктон пайгамбар экендигине карабай чындыкты көзүнө сая айт” деп насаат кылган.

Ислам дини негиздөөчүлөрүнүн башчысы  Мухаммет  пайгамбарыбыз “дин - бул насыйкат”,- деп бир эле сөз менен жооп берип жатпайбы? Ошол диндин – негизги өзөгү болуп “сооп” деген сөз эсептелет. Бул сөздүн кыргызча мааниси – “адилеттик”, “калыстык” деген өтө терең маанидеги дараметтүү сөз турат. 

Коңшу өлкөлөрдүн алдында “эл караган бетибизди жер караткан” эшек этине байланышкан маселе акыры парламентке чейин жетип жыгылды. Жетпей коймок эмес. Көпчүлүктүн көңүл чордонунда турган маселеде бир нерсени айтып көрүнүп койбосо, депутаттардын башы оорубайбы.

Элдин эсинде болсо 2010-жылдагы парламенттик шайлоодон көп өтпөй бир катар өкмөттүк эмес уюмдар, саясатчылар, атургай айрым депутаттардын өздөрү парламентке, бийлик бутактарына криминал аралашып кеткенин айтып чыгышкан. Ага удаа эле жаңы бийлик башындагылар “караларга” катуу күрөш жарыялап, Кыргызстанды алардан тазалаарын билдиришкен болчу.

“Азаттыктын” атайын иликтөөсүнө ылайык, жыл сайын элден чогулган салык эсебинен парламентке 800 миллион сомго жакын каражат бөлүнөт. Ар бир депутат маянадан тышкары, ай сайын автоунаасынын майына 10 жарым миң сом, тетиктерине 2000 сом, аймактарга чыкканы үчүн 4500 сом стипендия, кагаз-дептерге 2000 сом жана телефондук байланышка 2500 сом кошумча каражат алат. Ар бир депутатка ай сайын өлкө ичиндеги сапарларга 7 миң сомдон, жылына бир жолу чет өлкө сапарга 60 миң сомдон акча бөлүнөт.

2010-жылдагы төңкөрүштөн бери А.Атамбаевдин бийлиги бир катар реформаларды жасап, же болбосо бери дегенде жасоого аракеттенип жатат. Бирок бул “реформалар” барып-келип эле жөөттөрдүн атактуу “Сион акылмандарынын протоколдоруна” шайкеш келип жатканын Акүйдүн технологдору канчалык кооз тексттер менен ороп-чулгашканы менен иштин жыйынтыгы тескерисин көрсөтүп турат.
Саясат дегениң катаал, кээде атүгүл таш боор нерсе болот. Өзгөчө лидерлер майдаланып, Кыргызстанда эмнелер болуп жатканын, кимиси оппозиция, кимиси бийлик, кайсыл саясатчы эл-жер, мамлекет үчүн күйүп-бышып, кимиси өзүнүн керт башынын кызыкчылыгын көздөп жатканы билинбей турган чакта өзгөчө мерез. Башкы прокурор Аида Салянова дал ушундай кырдаалда отставкага кетти.

КТРК дагы башчысы жок калды. Кеткен жетекчи Султан Жумагулов бир жума бою  ММКнын эрмеги болду. Кантсе да манасчы, кыялкеч эл эмеспизби, айрымдар тим эле Сукең менен кошо ичип, кошо жатып жүргөндөй жазышты. Деги эле чет элге барганда мейманканада кабаттан кабатка куушуп жылаңач чуркамай жагынан кыргыз журналисттери астына башкаларды сала элек болсо керек. Кантели, “Атың чыкпаса жер өрттө”, - дегендей, бир жагынан болбосо да бир жагынан эрдик көрсөтүп жатабыз.