Ой-илик
- 7-апрелдеги кандуу революцияга туура жети жыл болду. Революциядагы үмүттөр, тилектер орундалдыбы?
Жеңиш Молдокматов, “Замандаш” саясий партиясынын тең-төрагасы:
“Революция өзүнүн максатына жете элек”
- Башталган системдүү реформалар тынымсыз тыгында тыгылып, багыттарын жоготту. 2017-жылдын күз айында жалпы жумурай журт үмүт менен күткөн президенттик шайлоо келатат. Шайлоонун мааниси эбегейсиз зор окуя болорун бардыгыбыз сезип турабыз. Себеби, 1991-жылдан тарта бирини жолу өлкө башчысын атаандаштык жол менен тынчтык шартта шайлаганы турабыз! Буга чейин шайлоолор элдик толкундоолордун шарапаты менен өтүп келген. Муну менен, революциянын бир максаты же чоң тилегинин бири аткарылды деп айтсак болот. Кудайым буйруп, тынч шайлоонун жыйынтыгы менен бийлик маданияттуу, адептүү жана ыймандуу жол менен алмашса, мамлекет жана анын келечеги үчүн чоң жеңиш болот деп эсептеймин! Сиз сурагандай революцияга 7 жыл болуптур, андан бери жөнөкөй элдин турмушунда жакшы өзгөрүүлөр болдубу? Так айтайын, болгон жок. Бүгүн мамлекет дүйнөдөгү 50 кедей өлкөлөрдүн ичине кирди. Демек, карапайым калктын турмушу начар дегенди билдирет. Бүгүн 6 млн ңкалкыбыздын болжолдуу 73-74% жакырчылыкта жашап келет. Кыргызстандын жалпы карызы Финансы министирлигинин билдирүүсүнө ылайык 2017-жылдын 7-февралына карата 4 млрд. 92,7 млн. АКШ доллларын чапчып, ИДПнын 64% түзөт. Алынган кредиттерди коротуу боюнча эсеп-кысабыз дагы элге түшүнүксүз! Орточо айлык маяна, пенсия 2-3 эсе көтөрүлдү дегенибиз менен, жашоо баасы кымбаттап атканы анык. Негизинен элдин жашоосу оор. Жогоруда белгиленген жетишкендиктер менен кемчиликтерди эске алуу менен, революция өзүнүн максатына жете элек деп эсептейм. Революциянын тилектери уурдалып жатканы анык. Революцияны карапайым элдин уулдары кылса, үзүрүн башкалар көрүп жатканын кантип жашырабыз. 7 жыл ичинде элдин жашоосу оңолгондун ордуна, капчыктуулар капчыгын калыңдатты. Кийинки келчү президентке өтө оор болоору көрүнүп калды. Алгач, революциянын баштапкы максаттарына көз чаптырып, башталып бүтпөй калган реформаларды жандандырыш керек. Кандай болбосун, өлкөбүздө тынчылык, бейкуттук болуп, элибизден биримдик качпасын!
Надира Нарматова, экс-депутат:
“Чыныгы күнөөлүүлөр мыйзам чегинде түз соттолуп, айыбы угузулмайын элдин көксөөсү канбайт”
- 2010-жылдагы апрель окуясы төңкөрүшпү, революциябы, көтөрүлүшбү, жети жыл өткөнү менен тарых барактарында такталып, баа бериле элек. Анткени, болуп өткөн кандуу окуяда 87 баланын, андан кийин көзү өткөндөрдү кошкондо 100дөн ашык өмүрү кыйылды. Миңдеген адамдар ошондо алган жараатынан майып болуп, ден-соолугунан ажырады. Эң негизгиси күнөөлүүлөр, себепкерлер мыйзам чегинде аныкталып, такталып, жоопкерчиликке тартылган жок. Сот иштери жүргөнү менен түз эмес, кыйыр түрдө тиешеси барлар жана эл алдында өздөрүнүн “моралдык жорпкерчилигим бар” дегендер түрмөгө олтурушуп, сот жообуна тартылышты. Ал эми негизги канды көксөгөн, кылмышкер экендиги так мойнуна, соттун чечими менен күнөөлүү деп табылган жок. Тек гана болжолдуу дооматтар менен сыртынан соттолгондор болгону менен аны бир жараткан Кудай билет. Кыскасы, тарых барактарына кара тамга менен жазылып калган кандуу окуянын тагдыры менимче жоопсуз, ачык бойдон келе жатат деп айтсак болчуудай. Анткени, бул ачык , жоопсуз, жыйынтыксыз калган апрель окуясы темасына буюрса келечекте көптөгөн адамдар кайрылып, тактап өз өз ордуна коёт деген менде үмүт бар. Бирок, революция өз максатына толук жетти деп ойлобоймун. Өзгөчө өзгөрүү болуп кеткен жери жок. Тескерисинче, карызыбыз көбөйүп, элдин жашоосу күндөн-күнгө начарлап, кыйынчылык сезилип жатат. Анча-мынча иштер, проектилер башталганы болбосо, жыйынтыгы же конкреттүү түшүмү өлкөбүздө байкалып жаткан жери жок. Убактылуу Өкмөттүн 14 мүчөсүнүн жоопкерчиликти өз моюндарына алып ошондогу берген анттары уруп кетпесе эле болду. Биримдигинин жоктугун көрсөтүп, бири-бирин чукулай башташты. Демек, арасында таза адам калбай калгандыгынын далили. Ырас ошондой болуп, өздөрү бир-бирин күнөөлөп, далилдеп жатышса, биз кантип максатына жетти деп айтабыз. Болгону жети жылдан бери митингдер, жол тосуулар, айрым нараазычылыктар менен коштолгон тынчтык өкүм сүрдү. Мен 7-апрель майрам эмес, кандуу окуяны эскерүү деп түшүнөм. Ошондой эле күнөөлүүлөр так аныкталып, мыйзам чегинде түз соттолуп, айыбы угузулмайын, элдин көксөөсү канбайт.
Нуразиз Шайырбек, “Ата Мекен” партиясынын мүчөсү:
“Апрель революциясынын негизги максатына каршы келген сөз эркиндигин чектөө, саясий камоолор гүлдөп өсүп баратат”
- Жакында эле Американын Global Finance каржы басылмасы дүйнө жүзүнүн эң бай жана эң кедей өлкөлөрүн аныктап, рейтинг түздү. Анда Кыргызстан 148-орунга илинген. Башкача айтканда, дүйнөдөгү 50 жакыр өлкөнүн катарын толуктап жатабыз. Бул көрсөткүч атамбаевдик режимдин чабалдыгын, өлкөнү башкарууга жөндөмсүздүгүн көрсөтүп тургандай... 2010-жылы эл өлкөдө өнүгүү болсун, жакшы жашоодо жашасак, мамлекеттик бийликти президенттин айланасындагы бир ууч адам ээлеп алып, өз билгенин жасабаса деген үмүт-тилек менен көчөгө чыгып, Бакиевди бийликти кетирген эле. Арадан 7 жыл өттү, өзгөрүү жок. Элдин үмүт-тилеги талаада калды. Учурунда Акаевдин балдыздарын Бакиевдин инилери алмаштырган сыяктуу, мамлекеттик бийликти Атамбаевдин айдоочусу, жансакчылары, катчылары, чарба башчысы жана кайниси ээлеп отурат. 7-апрель революциясынын негизги максатына каршы келген сөз эркиндигин чектөө, журналисттерди, адвокаттарды куугунтуктоо жана саясий камоолор күндөн-күнгө гүлдөп өсүп баратат.
Бурулкан Карагулова, акын:
“7-апрелди чыныгы революция болгон деп да эсептебейм”
- Революциянын үмүтү акталмак турсун мен 7-апрелди чыныгы революция болгон деп да эсептебейм. Жөн эле көкүрөктөрүн окко тосуп туруп беришти. "Жатып өлгүчө, атып өл" деген бар. Аталбагандан кийин октон алыс туруш керек болчу. Бир нече эле адамдардын кызыкчылыгын калкалаган төңкөрүш болду.
Руслан Бекназаров, “Эл үнү” кыймылынын мүчөсү:
“Бакиевдерге эле асыла бербей, мен эмне кылып жатам деп ажо өзүнө да суроо берсе жакшы болот эле”
- Революцияга катышкан адам катары революциянын үмүтү акталган жок деп айтат элем. Тилекке каршы, революциянын максат, тилектери орун алган жок. Себеби, биз революцияга жакшы жашоо, жаркын келечек, күчтүү мамлекет болот деп чыкканбыз. Бирок, 7 жыл өткөнү менен Бакиевдерди күнөөлөө менен гана отурабыз. Бакиевдер өз жазасын алып жатат. Элине, жерине келе албай, туугандары менен катташа албай азабын тартып жатышат. Эми аларга асыла бербей, “мен эмне кылып жатам?”- деген суроону ажо өзүнө да берсе жакшы болот эле. 4 жылдан бери экономикабыз көтөрүлдү деген менен электр энергиясы кымбаттап, тышкы карыз өсүп жатат. Жашоо күндөн-күнгө кымбаттап баратат. Мамлекетте алга жылуу жок. Кыскасы, революциядагы үмүттөр акталган жок.
Чынайым Кутманалиева
Булак: “Майдан.kg” гезити