Эл аралык "Манас" аэропортундагы АКШ авиабазасы кыргыз бийлигинин илгертен келаткан "бакыты" да, баш оорусу да экени талашсыз.

Бүгүнкү күндө Кыргызстан бир гана экономикалык жактан алсырабастан, саясый кризистин да сазына белчесинен батып, океанга чөгүп бараткан “Титаниктин” абалын элестетип калды. “Бакиевдердин үй-бүлөлүк башкаруусун кулаттык” деп алардын ордун морадёрчулук, кандуу, төңкөрүш жолу менен басып алган бийликтин жогорку эшалонундагылар  майлуу, сүттүү кызматтарга өздөрүнүн жердештери менен партиялаштарын орнотуп, карапайым калкты унутту. “Кумтөр” маселесин көтөрүп чыккан депутаттарга “кылым кылмышкери” деген айып коюлуп, ошол эле учурда кыргыздардын кулагын кесип, канын ичкен “мыйзамдагы ууру” Азиз Батукаев жаза мөөнөтүнүн жарымы бүтпөй жатып сый-урмат менен Чеченстанга узатылды. Керек болсо бакиевдер деле ага мындай мамиле жасашкан эмес. Бул бүгүнкү кыргыз бийлигин эл аралык державалардан тышкары криминалдар да башкарып алгандыгынын далили.

Кайта-кайта президенттерди кубалап чыкмай жоругубуз өнөкөткө айланчудай болуп, бийликке карата нааразычылыктар күндөн-күнгө күч алып бара жатат. “Кумтөр” кени боюнча келишимди денонсациалоо, камактагы депутаттарды бошотуу талабы менен 24-апрелде митинг өткөргөнү жаткан «Эл үнү» кыймылыныкы жетишпей жаткансып, эми Батукаевдин бошонгонуна нааразы болгондордун калың катмары пайда болду. Бийликке ызырынгандардын саны күн санап өсүп жатышынан улам, “ахыбал кескин начарлап баратат, дагы бир революция болгону калды, бийлик үчүнчү жолу кучкө салуу жолу менен алмашса, арты тополоңго айланып, узакка созулган граждандык кагылышуулар менен коштолуп, акыры кыргыздар мамлекеттүүлүгүнөн ажырайт”,- деген божомолдорду айткандар көбөйдү.

Эки жолку элдик көтөрүлүш кыргыздын кыйын чыкмаларына, өзгөчө эл башындагы эренге сабак болбогону элибиздин кабыргасын кайыштырып, эртеңин бүдөмүк кылып, өлкөнүн бүтүндүгүнө сокку уруп турган маал. Жок дегенде ондогон азаматтын каны менен бийликке жеткен азыркы журт башчыбыз мурункулардын жолоюна түшпөй, так иштесе түзүк болмок. Тилекке каршы, шорубуз каткан эл экенбиз, өлкөбүздү жеген мите курттардан арылбадык. Анын бир мисалы – «Кумтөр».

“Мыйзамдагы ууру” Азиз Батукаевдин бир күндө сот аркылуу чыгарылып, атайын чакырылган самолет менен Чеченстанга учурулуп жиберилиши бир гана бүгүнкү кыргыз бийлигинин эмес, бүтүндөй кыргыз элинин бетине сүртүлгөн кара так болду. Ал 2006-жылы Жогорку Кеңештин депутаты Тынчтыкбек  Акматбаевдин, Жазаларды аткаруу башкармалыгынын төрагасы Икматулла Полотовдун, дагы эки парламент аппаратынын кызматкерлерин түрмөдө өлтүрүлүшүн уюштургандыгы үчүн 16 жылга соттолуп, Нарындагы абак жайда жазасын өтөп жаткан болчу. Мындан тышкары А.Батукаев баш көтөргөн кыргыздын кыйын жигиттеринин далайынын түбүнө жетип, көзүн тазалай албагандарынын кулагын, колун кесип шылдыңдагандыгын эл жакшы билет. Бир сөз менен айтканда, Кыргызстандагы кылмыш дүйнөсүн башкарып, баңгизаттан тартып, бизнесмендерге салык салган, байларды талап-тоногон уурулук, каракчылыкты толук бойдон көзөмөлдөө үчүн кыргыздын кыйын жигиттеринин башын кыйып турат. 

Коомдук Биринчи каналды көрүп отурсам, «Мекен чегинде» телеберүүсү башталып калды. Буга чейинкидей аскерлердин турмушунан бир үзүм эмес, бул ирет апрель окуясында курман болгон афган согушунун ардагери тууралуу экен. А дегенде эле алып баруучу: «2010-жылдын 7-апрелинде Бакиевдин кандуу бийлигин кулаткан азаматтарыбыз тарыхта үй-бүлөлүк, коррупциялык бийликти кулаткан азаматтарыбыздын эрдиги эч качан унутулбайт» деп баштады. Ооба, ал баатырлардын эрдиги эч качан унутулбайт. Унутууга акыбыз да жок. Ажал чачкан автомат менен снайпердин окуга каршы өзүнүн жашоодогу эң кымбат деп эсептеген кара жанын ала чуркаган адамдардын эрдигин кантип унуталы?

Ажо Атамбаев оппозицияда жүргөндө Кумтөр алтын кени боюнча дал ушул “атажуртчу” депутаттар Камчыбек Ташиев, Садыр Жапаров, Талант Мамытов көтөрүп жаткан маселени көзүр кылып пайдаланып келген. Керек болсо Кумтөр кенин улутташтырабыз дегендердин бири болгон. Ал эмес, “Ак үйгө киргендер баардыгын унутуп жети баштуу ажыдарга айланып калат экен” деген тариздеги сөздүн автору Алмазбек Шаршенович эмес беле. Мезгил көп күттүргөн жок, арийне, Атамбаев Ак үйгө киргени Кумтөр алтын кени тууралуу айткан сөздөрүнөн тангандай унчукпайт. Же ажобуз дагы ажыдаарга айландыбы?

Бизге жеткен маалыматтар боюнча, азыр президент А.Атамбаев башында турган бийликтин КСДП партиясынын карапайым мүчөлөрүнүн жетекчилерине нааразычылыгы күч. Алар мындан бир аз күн мурда азыр Ак үйдүн кол тийгис, үн жеткис жетинчи кабатында отурган бир кездеги үзөнгүлөштөрүнө кайрылышып, “биз өлүш үчүн эле керекпизби?” дешип, нааразычылык митингин өткөрүү талабын коюшкан. Ошондо гана көзү көрбөс, кулагы укпас аткаминерге айланган “жакшылар” түшүнөн чочугандай чукул өзгөрүп, нааразы болгон партиялаштарын кабыл алышып, бир топ талаптарын аткарууга убада беришкен.

Кыргызстанда ГЭСтердин курулушуна каршымын деген адам жок болсо керек. Бирок биргелешип куруунун шарттарына каршы болгондор бар жана мен алардын катарына кирем. Мен жана алты депутат «каршы» добуш бердик. Мунун себеби төмөнкүдөй:

“Кыргызстанда эки жолу “революция” болду, аны биз жасадык…”- деп артыбыз куру сөз менен дале ооз көбүртө мактанып келсек, алдыбыз “Эл баатыры” төш белгисин көкүрөгүбүзгө тагып, корстон болуп отуруп калдык. Ондогон адамдар босоголуу боз үйүн “боз топуракка” алмаштырып, кара жерди жазданып кала берди, жүздөгөн кишилер майып болушту. Бирок, андан эл башчылары да, мамлекеттин экономикасы да, элдин саясый-социалдык турмушу да оңолбоду.

Жалал-Абадда өткөн курултайга Бишкектен барган бир топ журналисттердин арасында мен да барып келдим. Курултай учурунда, түштүк жергесинде Атамбаевдин бийлигинин кымындай да кадыр-баркынын жоктугун байкадык. Ажону колдогондор бир ууч акимдер, айыл-өкмөт башчылары, азыркы жергиликтүү атка минерлер, анан КСДПнын убактылуу жалданма мүчөлөрү гана колдобосо президенттен эл жүзүн эбак эле буруп калганын журналисттер өз көздөрү менен көрүп, күбө болуп кайтышты. Элдин пикирин чогултуп жүрүп, президент, азыркы бийлик, парламент туурасында жакшы сөз деле уга алган жокпуз. Ажонун кадыр-баркы ушундай кыска убакыттын ичинде, байпакка чейин түшүп кеткенине өзүбүз да таң калдык.

2013-жылдын жазы. Жаз, күз менен таасирленүү, ашкере саясатташуу көнүмүшкө айланып калган кыргыз мамлекетинде баардыгы адаттагыдай. Быйылкы нааразычылыктар камактагы «Ат-Журт» партиясынын лидерлери Камчыбек Ташиев, Садыр Жапаров, Талант Мамытов, 2013-жылдагы октябрь айындагы оппозициянын митингисине келип модератор боло коём деп, кайып каскагынан камакка алынган, кезинде Берия деген каймана атка кабылган, отставкадагы генерал-майор Кубатбек Кожоналиев ж.б. бошотуу талабы менен өтүүдө.

“Манас” аба майданындагы АКШ баш болгон НАТО аскерлеринин чыгарылышы же чыгарылбашы күн өткөн сайын азыркы кыргыз бийлиги үчүн рак шишигиндей илдетке айланып, ал тургай тагдырын чече турган маселеге айланууда. Ким билет, 2010-жылы шайлоо алдында А.Атамбаев ойлонуп сүйлөгөнбү же элдин колдоосун алыш үчүн ойноп эле сүйлөп койгонбу, “2014-жылы АКШ базасы “Манас” аэропортунан чыгарылат, жарандык аэропортто чет элдик аскердик техникалар болбош керек”,- деп кесе айткан болчу.  Эми ал ошол сөзүнүн кулуна айланып, эмне кыларын билбей башы маң болуп отурган чагы.

Өткөн жумда бүткүл жер жүзүндөгү мусулман жана чыгыш өлкөлөрүнүн калкы жаз майрамы – Ноорузду белгилешти. Гумандуулук, тынчтык, кечиримдүүлүк жана бейпил турмушта жашоо сыяктуу жакшылыктардын жарчысы болгон бул майрамга ал тургай БУУнун Башкы Ассамблеясы да жогору маани берип, анын идеясын бүткүл адамзатка жайылтуу боюнча 2004-жылы атайын Резолюция кабыл алган. Анткени Ноорузда чындап эле бүгүнкү согуш оту тутанган, адам адамдын өмүрүн кыйып, кан жыттанган опурталдуу дүйнөнүн жарасын айыктыра турган касиеттер бар. Ушул күнү ар бир адам өзүндөгү жаман ойлорду жоготуп, кимдир-бирөө менен мурда чатакташкан болсо кечиришип, көңүлүн ооруткан адамды да кечирүүгө милдеттүү. Сүмөлөктү кайнатууда да жалаң жакшы калоо-тилектер айтылат.

Эмне үчүн өлкөбүздөгү адилетсиздик менен кандуу окуялардын, революциялардын башаты болгон 2005-жылдын мартындагы алты адам атылган Аксы окуясынын жана 2010-жылдын июнь айында беш жүздөн ашык адамдын кырылышына жана мамлекетибизге миллиарддаган сом зыян келтирген  Ош окуясына саясый баа берилип, күнөөлүүлөр жоопко тартылбашы жана унутулуп калышы керек!? Же бул каргашалуу окуялардын курмандыктары экинчи сортпу? 

Укук-жазык кодексинин “Бийликти басып алууга аракет” жана “Мамлекеттик түзүлүштү кулатууга чакырык” беренелери боюнча айыпталып, дээрлик жарым жылдан бери абакта жаткан “Ата-Журт” фракциясынын депутаттары К.Ташиев, С.Жапаров, Т.Мамытовдүн, үч жансакчынын жана генерал-майор, эксперт Кубатбек Кожоналиевдин үстүнөн жүрүп жаткан сот процесси боюнча өкүм 29-мартта чыгаары күтүлүүдө. 

7-марттагы сот олтурумунда жактоочулар тарабынан "Ата-Журт” партиясынын камактагы депутаттары Камчыбек Ташиев, Садыр Жапаров, Талант Мамытовду жана алар менен кошо айыпталган үч жансакчынын баш коргоо чарасын өзгөртүп, үй камагына чыгаруу өтүнүчү келтирилди. Себеби, соттук жараяндын эң негизги этабы – күбөлөрдү суракка алуу учурунда темир тордун ичинде олтургандардын бир да күнөөсү далилденген жок. Ошону эске алганда, соттук териштирүүнүн аягына чыгышына булар өздөрү биринчи кезекте кызыкдар болуп турат. Бул жагынан алып караганда, айыпталуучулардын качып кетишине эч кандай негиз жок. Мындан тышкары, жактоочулардын айтымында, камактагы депутаттардын саламаттыгы да начарлап кеткен.

Кыргызстандын калкы дагы бир нече күндөн кийин 2010-жылдын апрель окуясынын үч жылдыгын белгилейт. Ошондуктан бул күндөрү ар бирибизди “Эмнеге жетиштик, оңолуу жолуна түштүкпү, бийликке кимдер келди?” деген бүдөмүк суроолор түйшөлтүүдө.

Карл Маркс айтылуу "Капитал" аттуу эмгегинде "кайсы гана эл болбосун толук кандуу улут болуп калыптанышы үчүн эң алгач өзүнө таяныч боло турган, өзүн тааныта турган туруктуу өндүрүштүк базасын түзүшү" керектигин жазган. Кыргыздардын мына ушундай өндүрүштүк базасы кайсы болуп калышы керек? Менимче, ГЭСтери менен алтын кендери.

Кыргызстандын бүгүнкү абалын кай жагынан карабайлы, миңдеген, депрессияга кабылган, эртеңки күндөн үмүтү үзүлгөн адамдын образын элестетип калды. Ал эми 2010-жылы апрелде куралдуу төңкөрүш менен 90го жакын адамдын каны аркылуу бийликти алып, андан соң ошол бийлигин сактап калуу үчүн бүтүндөй түштүктө кандуу июнь окуясына жол бергендер өздөрүнүн банк кутучаларынын, бакиевдердин байлыгынын тонолуп өрттөлүшү жана июнь окуясынын чындыгын жашыруу үчүн ар кандай жосунсуз, ал тургай кылмыштуу да жолдорго барууда.