Мындан жыйырма эки жыл мурда кыргыз журтчулугуна кансыз-согушсуз келген эгемендүүлүк пейили кенен Жараткандын тартуусу болгондугун, мамлекетибиздин андан ары кайрадан түптөлүшүнө, өнүгүп-өсүшүнө тарыхый зор мүмкүндүк берилгендигин баалай албаган, ар кайсы убакта бирин-бири кубалап келаткан, алдыга барчу оңдуу жолду таба албай жүргөн, Ак үйдү ээлеп алса эле бийликти узурпациялоого жанын үрөгөн журт башчылары бир жээкте, ал эми канча революция, же төңкөрүш болсо деле, тилекке каршы, өз мүдөөсүнө жетпеген, тилеги орундалбаган, үмүтү өчкөн, акталбаган эл экинчи жээкте калып келаткандыгы кашкайган чындык экендигин бүгүнкү жашообуз көрсөтүп келүүдө.

Кыргыз Республикасынын Президенти А.Ш.Атамбаевге депутат Исмаил Исаковдун ачык каты

2013-жылдын күзгү саясый өнөктүгү 2014-жылдын январь айындагы Бишкек, Ош шаарларынын МЭРлерин шайлоо менен аяктагансыды. Оштун борборуна оппозицияны колдоп, каз-канактап чогулган элди Мелис Мырзакматов өзү келип таркатууга аргасыз болду.  Экс-мэрдин “кайра чогулабыз, күн жылысын, ошондо чечишебиз”,- дегенсиген чакырыгын туура кабыл алгандар да, нааразы болгондор да болду. Бирок, тарап кетишти. Муну менен, буга чейинки кыргыз тарыхындагы чогултуп алып, тарката албай убара болгон, провокацияларга кабылган окуяларга салыштырганда экс-мэрдин аброю бар экени ачык байкалды. Шайлоо күнүнө арналып, моралдык колдоо көрсөтүү максатында гана уюштурулган бул пикеттин айрымдар божомолдогондой узакка созулуучу иш-чаралары пландалбагандан кийин, курулай туруктуулукту бузуп, тополоң салбай тарап кеткени эле туура болду дегендер басымдуу болууда. Ошону менен, ошол күнү күзгү саясый өнөктүккө чекит коюлду. Ошол замат, көнгөн адат боюнча жаңы сезон-2014-жылдын жазы менен күзү тууралу ТЕМА ачылып, ар кандай пландар, жормолдор башталып кетти. Өткөн жылдагы окуялар болсо, адатынча талданып, талданбай кала берүүдө.

Ахматбек Келдибековдун саясий портретине штрихтер

Биринчиси башка өлкөнүн жараны жана коррупционер, экинчиси соттолгон адамбы?

15-январда Ысык-Көлдүн Саруу айылында Элдик курултай болуп өттү. Жергиликтүү тургундар тарабынан уюштурулган курултайдын максаты учурда Кыргызстанда орун алган социалдык-экономикалык, саясий, экологиялык кырдаалды талкуулап, тийиштүү баасын берүү болгон. Өлкөнүн оппозиция өкүлдөрү менен кошо бийликтин башында турган президент Атамбаев менен Башпрокурор Аида Салянова да чакырылган. Бирок бийлик тараптан эч ким басып барбады.

Саясат кандай чириген болсо, саясатчылардын ичи кандай ириген болсо, дин жаатындагы мыкчыгерлердин да алардан кем калбаганы акыркы окуялардан билинди. Дин жаатындагы чирик саясаттын башталышы тээ Союз мезгили урап, ар ким өз алдынча тал кармап кеткен 1991-95 жылдары башталган. Ал мезгилде Кыргызстандын 1-муфтийи Садыкжан Камалов болчу.Ошол доор басма сөзүн окуган адам Садык каары менен Кимсанбай ажынын абысын айтышууларына жана Кимсанбайдын кланынын жеңип муфтийликти колго кириткенине күбө болот.

Бийлик элдин үнүн укпай жаткандыктан Жалал-Абад, Аксы, Сарууда жана Ошто нараазычылык акциялары күчөп, кырдаал күндөн-күнгө курчуп баратат. Мына ушул татаалдашып бараткан коомдук-саясий абалды байкаганым үчүн эл алдына чыгып, бийликке өз оюмду ачык айтып коюуну туура таптым. Мен 2005-жылы да, 2010-жылы да көзүн май баскан бийликке катуу сын айтып чыканмын. Ошол кездеги революционерлер, кийин президент болушкан Курманбек Бакиев менен Роза Отунбаевалар менин үйүмдү штаб кылып, кирсе-чыкса «рахмат» айтып иштешкен.

2010-жылдын апрелинде бийлик алмашып, баш мыйзамды өзгөртүп, бийлик бутактарын жаңылап шайлап, «парламенттик өлкөгө айландык» дегенибизге үч жылдан ашты. Бирок, тилекке каршы,биз күткөндөй коомдогу келишпестиктер токтоп, өнүгүү жолуна түшө алган жокпуз. А дегенде катуу бакылдап, парламенттик өлкөнүн элесин туудуруп жаткан Жогорку Кеңешибиз (ЖК) да эки жылга жетпей «жаагы талып», дээрлик көпчүлүгү президентке «ийилип» берип, кайта эле бир адамдын көзүн караган заман орноп, жакпагандар четинен камалып, тажабаган бакырчаактарыбыз баягы, көнүмүш адатына салып, «авторитари-иизм(!)», деп айкайлап, жер-жерлерде жолдор тосулуп, нааразычылык акциялары күч алып, бир жагы өзүлөрүн өзү билип, өзгөчө кырдаал киргизип алышса, дагы бир жагында энелер ооздорун скотч менен чаптап, ачкачылык жарыялашып, эл ичи тынчыбай, эртеңкибиз күңүрт болуп, коопту кырдаал түзүлүп турган кез.

Эркелетип, АША дейбиз, “Ф.И.О...сун” кыскартып, анткени, кулакка жагымдуу угулат. Океңдер болсо көбүнчө биздин президентти “Эхо Москвы” үналгысына берген маегинде өзү айтып бергенине таянып, “Алёша” аташат. Туурасын айтканда, албетте Алмазбек Шаршенович Атамбаев – Кыргыз Республикасынын президенти.

Алардын жарымына коррупция боюнча иш козгоп, камаса болот...

Биздин кыргыз саясатына кокустан келген сабатсыз, көчө адамдары көбөйүп кетип, саясаттын өзөгү болгон "демократия" түшүнүгүн бир тарап карап келүүдө. Алар бир эле "демократия" бар деген түркөй абалда элди адаштырып сүйлөшөт. Чыныгы турмушта "демократиянын" типтери, түрлөрү көп. "Демократия" гректин "демос", "кратос" деген сөзү, бизче которгондо "элдик бийлик" болуп которулат. Бирок, саясий турмушта "демократия" сөзүнүн мааниси таптык же мамлекеттик кызыкчылыкка карап бурмаланып, натыйжада "демократиянын" бузулган, бурмаланган көптөгөн түрлөрү: "советтик демократия", "батыштык демократия", "буржуазиялык демократия", "аскердик демократия", "либералдык демократия", "локалдык демократия" ж.б. келип чыкты.

Туура бир жума мурда өз үйүнүн жанынан белгилүү жактоочу Икрамидин Айткулов белгисиз адамдар тарабынан токмоктолгондугу белгилүү. Экс-депутаттар К.Ташиев, С.Жапаров, Т.Мамытов, экс-министрлер Р.Сабиров, У.Ташбаев, “Мегаком” компаниясынын башкы директорунун экс-жардамчысы А.Абеков  ж.б. көптөгөн жогорку даражалуу адамдардын укугун коргоп чыккан жактоочуну кимдердин буйругу менен сабап кеткендиги аликүнчө дайын боло элек. Бирок, анын өтө чуулгандуу иштер боюнча башкаларга жакпаган позицияны тутунуп, күрөш жүргүзүп келе жаткандыгын, айрыкча Башкы прокуратура, Улуттук коопсуздук кызматынын катачылыктарын санап келаткандыгын эске алганда – Икрамидин Айткуловдун душмандары четтен табылат.

Урматтуу замандаш, биз бүгүн илимий технология күчтүү өнүккөн доордо жашап жатабыз. Айрым  өлкөлөр космоско, алыскы планеталарга жасалма спутник учуруп, ал аркылуу табият сырларын ачып, келечекке пайдалануу камын көрүүдө. Жасалма спутник  “компьютердик программалуу  автоматтык станциясы” аркылуу  адамсыз  эле башка планетага жайгашып, өзүнө тагылган милдеттерди так аткарып калууда. Ушуга эле окшош  ыкмада  “автоматташкан политтехнологиялык программа” аркылуу  жер жүзүндө бузуку геосаясий оюндарды жүргүзгөн айлакер, кара ниет күчтөр пайда болду. Алар мамлекеттик түзүмдү өз өлкөсүнө каршы коюп, өз коомун, өз элин өзү бузуп, өзү жок кылуучу саясий механизмге, саясий системага айландыруучу  “политтехнологиялык программа” даярдап, аны мамлекетке “Конституция” долбоор  катары  каржылоо менен экспорттоп, сунуштайт.

Ал ошол эле Ак үй, Көк үй жана ар кандай деңгээлдеги чиновниктердин жүрүш-турушу менен аң-сезими болуп саналат

Башкы прокуратурабыз  2003-жылы   Кумтөр  боюнча  кабыл  алынган  келишимге карата кылмыш  ишин  ачты. Ошол  келишимге  тиешеси бардыгы тууралуу а  кездеги  чиновниктерге күнөө  койду. Экс-министирлер  Болот  Абилдаев,  Темирбек  Акматалиев,  Курманбек Осмонов,  экс-чиновниктер  Н.Алымбаев,  А.Жолошов,  Д.Камчыбеков  жана  башкалар суракка  тартыла  баштады.  Кылмыш-Жаза Кодексинин  «кооруция»  беренеси  боюнча  (ст. 303, ч. 2) тартылышты.  Бул  келишимге  премьер-министр  катары  Николай  Танаев  колун  койгон.  Азыр  Россияда  жашап  жүрөт,  жакында  «Аргументы  и Факты»  гезитине  интервью   берип,  өзүн толук  актаганга  аракет  жасады.  Мунун  сөзү  боюнча,  «Камеко»  бизди  2003-жылга  чийин тоноп келген экен,  «подоходный  налогтон»  башка  эч  нерсе  төлөбөптүр,  ал  эми  так  ушул   Танаев  кыргыздарды  канадалыктардан  куткарган  экен.  «2003-жылдын  31  декабрында  кабыл  алынган   Өкмөттүн  токтому  өлкөбүзгө  эбегейсиз  пайда  алып  келди»  дейт.  Андай  болсо жанагы  кылмыш  иш  боюнча  суракка  тартылган  инсандарды  мамлекеттин  сыйлыктарына  көрсөтүш  керек  да.  Танаев  бетин  тырмап,  «эл  аралык  соттордо  кыргыздар  утулат»  деп  жар  салып  жатат.  Мунун  логикасы  чирип  калган  балыктай  экен.

Ажолордун алкынын бузуктугу, элди жакырлантып, өлкөнү экономикалык саясый кризистин чыландысына түртүп, жалпы элдин нааразычылыгын алып келип, акыры кыргыз элинин өмүрү менен ойногонго өтүп, чоң төңкөрүштөрдү чыгарды. Айрыкча кедей-кембагалдардын турмушу менен ойноп, өмүрлөрү менен кош айтыштырып, алардын жакындарын кайгы-муң, аза тартууга салды.

19-октябрда Казакстандын бийликтеги “Нут отан” партиясынын XV курултайы болду.  Астанада өткөн бул үлкөн жыйынга Казакстандын баардык чиновниктери менен элитасы катышып, баурдастардын журт бастыгы Нурсултан Назарбаев узак жана мазмундуу доклад жасады. Адатта мамлекет башчыларынын көп сүйлөгөнүнөн жыйынга катышкан делегаттар  тажаса, Нуракенин ар бир айткан сөзү угумдуу жана жугумдуу болду. Анткени ал кургак, жалган цифраларга таянбастан, өз өлкөсүнүн жетишкендиктери жана келечеги тууралуу жасалган жана мындан ары аткарыла турган иштерди баяндады.

Эмне үчүн башкалар анчалык ийгиликтүү эмес?

Кыргызстанды 200 жыл бакчу кенди кайсы чиновниктер сатып, байыгысы келип жатат?