Убакыттын учкулдугун кара, мындан 23 жыл мурда Эгемендүүлүккө жеткен Кыргызстандын алгачкы президенти болуп шайланып,  мамлекетти 15 жылга жакын башкарып, 2005-жылы 24-марттагы элдик революциядан соң үй-бүлөсү менен Москвага кетүүгө аргасыз болгон Аскар Акаев быйыл күздө жетимишке чыгат экен. “Күлүк күнүндө, тулпар тушунда” демекчи, баягы президент кезиндегидей дайыма жадырап-жайнап, күлүп жүргөн курагы жок, ыйламсырап кыргыз элине кайрылыптыр. Чал болбосо да, саамай чачын ак, бетин бырыш басып, маанайы да чөгүңкү...

Кара-Кече көмүр кенинде элементардуу тартиптин жоктугунан ар кандай башаламандыктар орун алып жаткандыгы коомчулукка маалым.  Көмүрдү казып алуу технологиясынын колдонулбагандыгынан, тийешелүү коопсуздук эрежелеринин сакталбагандыгынан адам өмүрүн алган бөөдө кырсыктар көбөйүүдө. Мындан тышкары, дагы кандай шарттар кендин иштетилишине кедергисин тийгизип жатат? Бул тууралуу төмөндө кеңири кеп кылмакчыбыз.

“Кумтөр” долбооруна тийиштүү маселелерде И.Кадырбековдун атын атоодон качышканы менен, ал убагында бул алтын кени боюнча башкы келишимдин бирден бир каршылашы болгондугу көпчүлүккө маалым. Азыр аталган кендин тагдыры боюнча кеп кылбаган адам жок. Бирок, убагында канадалыктар менен түзүлүп жаткан келишимди катуу сындап жаман көрүнгөн Ишенбай мырзадай бул маселе боюнча эч ким эксперт боло албайт. Дал ошондуктан, биз бул кишиге кайрылып, “Кумтөр” долбоорунун чыныгы чоо-жайын айтып берүүсүн сурандык. Жыйынтыгында ушул макала жаралды.

2014-жылдын жазгы саясый өнөктүгү өлкөдөгү оппозициялык маанайдагы саясый күчтөрдүн биригүүсү менен башталды. Өткөн жуманын башында Бириккен Улуттук Оппозициалык Кыймыл (БУОК) деген аталыштагы жаңы оппозициалык бирикменин түзүлгөндүгү тууралу маалымат желдей тарады. “А”, дегенде Акаевге каршы КЭК, Бакиевге каршы БЭК деген кыймылдарга окшотобуз деп “Бириккен Оппозициялык Кыймыл” аташса абревиатурасы БОК болуп калып Улуттук деген сөздү кошуп БУОК кылышса, “төрт тамга болуп кетти, удача үч тамгага келчү эле, БУК эле болсунчу, “БУОК” деген деле беркиндей эле начар угулуп атат” дешип атын кийинки жумада боло турган презентацияга чейин такташмай болушуптур. Кандай деген күндө да, Кыргызстандын саясый аренасында бир топ таасирдүү саясый күчтөрдүн бирикмесинин пайда болушу - бийликке нааразычылыгы күч болуп турган коомчулук ичиндеги кыймыл-аракеттерди жандандырып, бийлик сересиндегилерди сестендирип койгондугу ачык байкалууда.

Азыркы кезде телекамералардын алдында “патриоттук” манайда сөз айтуу модага айланып кетти. Бирок, биз бир уникалдуу мамлекетте жашап жатканыбызды эстен чыгарбашыбыз керек. Уникалдуулугубуз эмнеде? Азыркы кезде тамга тааныгандын баары эле эксперт болуп кетти. “Байталдын баары жорго болот, аялдын жарымы чечен болот, эркектин баары эксперт болот”,- дегендей, бизде экономистер медицина тармагынын “адиси”, сантехник саясат таанууну үйрөтүп, отставкадагы милийсалар турмуш-тиричиликтин бардык тармактарына эксперт болгон күндөрдү да башыбыздан өткөрүп турган кезибиз.

Бүгүнкү бийликтин чектен чыккандыгын ушундан көр: кайсы маселе болбосун, элдин кескин нааразычылыгына карабастан, өз билгениндей чечүүдө. Маселен, апрель төңкөрүшүнө чейин өзү оппозицияда жүрүп, Алмазбек Атамбаев бир канча жолу эл менен жолугушууларында “Кумтөр” алтын кенин кыргыздын кызыкчылыгына иштетүү керектигин айтып жүргөн. Бийликке келгенде да, элдин бул талабы ошол боюнча өзгөрбөгөндүгүн сонун билип, тилекке каршы, аны бүт калк күткөн жыйынтыкта чечүүгө аракет жасай албады.

Мындан жыйырма эки жыл мурда кыргыз журтчулугуна кансыз-согушсуз келген эгемендүүлүк пейили кенен Жараткандын тартуусу болгондугун, мамлекетибиздин андан ары кайрадан түптөлүшүнө, өнүгүп-өсүшүнө тарыхый зор мүмкүндүк берилгендигин баалай албаган, ар кайсы убакта бирин-бири кубалап келаткан, алдыга барчу оңдуу жолду таба албай жүргөн, Ак үйдү ээлеп алса эле бийликти узурпациялоого жанын үрөгөн журт башчылары бир жээкте, ал эми канча революция, же төңкөрүш болсо деле, тилекке каршы, өз мүдөөсүнө жетпеген, тилеги орундалбаган, үмүтү өчкөн, акталбаган эл экинчи жээкте калып келаткандыгы кашкайган чындык экендигин бүгүнкү жашообуз көрсөтүп келүүдө.

Кыргыз Республикасынын Президенти А.Ш.Атамбаевге депутат Исмаил Исаковдун ачык каты

2013-жылдын күзгү саясый өнөктүгү 2014-жылдын январь айындагы Бишкек, Ош шаарларынын МЭРлерин шайлоо менен аяктагансыды. Оштун борборуна оппозицияны колдоп, каз-канактап чогулган элди Мелис Мырзакматов өзү келип таркатууга аргасыз болду.  Экс-мэрдин “кайра чогулабыз, күн жылысын, ошондо чечишебиз”,- дегенсиген чакырыгын туура кабыл алгандар да, нааразы болгондор да болду. Бирок, тарап кетишти. Муну менен, буга чейинки кыргыз тарыхындагы чогултуп алып, тарката албай убара болгон, провокацияларга кабылган окуяларга салыштырганда экс-мэрдин аброю бар экени ачык байкалды. Шайлоо күнүнө арналып, моралдык колдоо көрсөтүү максатында гана уюштурулган бул пикеттин айрымдар божомолдогондой узакка созулуучу иш-чаралары пландалбагандан кийин, курулай туруктуулукту бузуп, тополоң салбай тарап кеткени эле туура болду дегендер басымдуу болууда. Ошону менен, ошол күнү күзгү саясый өнөктүккө чекит коюлду. Ошол замат, көнгөн адат боюнча жаңы сезон-2014-жылдын жазы менен күзү тууралу ТЕМА ачылып, ар кандай пландар, жормолдор башталып кетти. Өткөн жылдагы окуялар болсо, адатынча талданып, талданбай кала берүүдө.