Печать
Категория: Аналитика
Просмотров: 3302

Отунбаева апчеси убактылуу өкмөт, утурум президент болгону кызмат бөлүштүрүүдө таластыктар биринчи планга чыкканы кимге жашыруун эмес? Чоң кызматтарга эң алды таластыктар менен саруу уруусунан тандалып, анан калгандары каралып калбадыбы. Карап көрүңүз, ИИМ министрлигине Б.Шернияз, маданиятка дагы бир таластык - милициянын старшинасы Ырыскелди Момбеков, ал иштей албай койгондо Сыдык Шернияз деген чала таланты, алып-сатар таластыкты маданият министри кылып дайындап, анысы да иштей албай кызматтан кетти. 
 
Ал эмес абактарга да таластыктардын колу жетип, жетекчилигине милийсада кадыры жок Ш.Байзаков дайындалып, ал жерде чыр чатак басылбай келатат. Вице-премьер болгон Ө.Бабановдун мамлекет чөнтөгү менен өз чөнтөгүн адаштырган жоругу жомокко айланды. Майын чыгара иштей алса мейли эле. Андай болбой жатпайбы. Маданият министри болуп иштей албай койгон милийса Момбеков азыр мамлекеттик Кыргыз тил комиссиясына башчы болуп дайындалып, ал жерде деле элге күлкү болгондон башкага жарабады. Ага далил, президенттике талапкерлерди кыргыз тилинен сынактан өткөрүү комиссиясына аны адистиги жетишсиз, алабарман деп кошпой койгону тил комиссиясынын кызматкерлерин уятка калтырды. Аны милийса деп тизмеден чийип коюшкан.
 
ИИМ жетекчилигине апчеси дагы бир таластыкты дайындаган. Ал келгени кылмыштуулук күчөп, ачыктан ачык куралдар сатылып, эл бейжай болгонуна карабай президент апчеси ар кайсы жерде тартип оңолуп кетти деп сайрап, элди жадатууда. Апчесине ишенген азыркы ИИМ министри милийсадан таластыктардын армиясын курачудай болуп, бүдүр жер көрүнсө жетекчи кылып дайындап жатат. Өткөн апрель айында мамлекеттик адистештирилген күзөт кызматынын жетекчиси Газыбеков Абдыхалил Жапаровичти эч себепсиз эле кызматтан алып, анын ордуна таластык Кондубаев Азирет Эрматовичти дайындады. Ал келери менен жамаатты экиге бөлүп, “министр менин тууганым, Отунбаева болсо жакын апчем, кандай кааласам ошондой башкарам” деп күпүлдөп жүрөт. 
 
Кондубаев башчылык кылган мекеменин иши ар дайым артка кетет. Кондубаев өзүн жетекчи катары көрсөтө албаганы менен, таластык болгону үчүн кызматта. Өткөн мезгилде Кондубаев Биринчи Май күзөт кызматын башкарып турганда мыйзам бузганы үчүн үстүнөн кылмыш иш козголуп, камалган болуучу. Ошо кезде акыйкаттык бар экен, жамааттын нааразылыгы так изилденип, бийлик аны жазалаган. Азыр анын бири да жок. Ал келгени “атасы бардын ырысы бар” деп баласын кызматка коюп, улам буйрук чыгарып, даражасын көтөрүп, кызматын жогорулатууда. Уулу болсо жумушка чыкса чыгып, чыкпаса сайраңда. Мыйзамда мындай ишке жол берилбестиги ачык көрсөтүлгөн менен башчынын уулу эч кимге баш ийбей, командирлердин айтканын ооздон чыккан жел деп жүрөт.
 
А.Кондубаев мыйзамды уруп да ойнобойт. “Апчеси” турганда, таластыктарга бардык мыйзам бузууларга уруксат берилгендей. 2011 жылы июнь айындагы коогалаңда даярдыгы жок милиция кызматкерлерин жөнөтүп, алар курал колдонууну билбегендиктен милиция кызматкерлери бири-бирин атып, милициянын прапорщиги З.Кожонов өз кесиптешинин колунан каза болгон. Андан кийин Момбаев аттуу кызматкер мас абалында машине айдап, жол кырсыгынан каза тапкан.  
 
Күзөт кызматынын түзүлгөнүнө 45 жыл болду. Буга чейин МАККБнын бир да жетекчиси негизсиз кадр алмаштырууга, бирөөлөрдү куугунтуктоого жол берген эмес. А.Кондубаев апрелден кийин Октябрь районунун күзөт бөлүмүнө жетекчи болуп, МАККБнын жетекчилигинин астында болгон жыйындардын бирине да катышпоочу, анын ордуна ар дайым Октябрь райондук күзөт бөлүмүндөгү анын орун басары келчү. Ошондо эле ал эч кимди тоотпой, көзгө илбей, “кааласам жумушка келем, кааласам МАККБнын жетекчиси болом”,- деп дардаңдап айтып жүрчү.
 
“Бөрк ал десе, баш алган” өз кишилери Н.Ибрагимов, З.Тилешов, Б.Тотоев, С.Курманкожоева, С.Досматовго окшогондордун жардамы менен, буга чейин кызмат өтөп жаткан өз ишинин көзүн жакшы билген кызматкерлердин ордун бошотууга мажбурлап, өзүнүн жакындарын таластык ага –инилерин коюп жатат. Тактап айтканда, Талас шаардык күзөт бөлүмүнүн жетекчилигине Бактыбек Мырзабекович Туйтеев, МАККББнын нөөмөт бөлүмүнүн башына Жыргалбек Бекматович Акматов, күзөт полкуна нөөмөт бөлүмүнүн жетекчиси кылып убагында өздүк курамдан акча алууга кысым кылгандыгы үчүн кызматынан четтетилген, мурдагы Кара-Буура райондук күзөт бөлүмүнүн жетекчисин Уран Самидинович Сыдыгалиевди дайындады. Ал эми Токтогул Абдыманапович Акбердиев Биринчи Май райондук күзөт бөлүмүнүн жетекчисинин орун басары, Темир Акматалиев Ленин райондук күзөт бөлүмүнүн ротасынын командири, Жүндүбаев Мухаммед Ленин районунун күзөт батальонун командири, Азиз Шадыбеков МАККББнын ага тескөөчүсү, Рысбек Момбеков Аламудун районунун күзөт бөлүмүнө жетекчи болуп дайындалды. Кызыгы ал буга чейин бир күн да күзөт бөлүмүндө иштебептир. Түшүнүгү жок бала бир районду кантип жетектээри белгисиз. Аты аталган булардын баары таластык туугандары болгондуктан, тез аранын ичинде чоң кызматтарга коюуга үлгүрдү. Андан башка таластык туугандардын, жердештердин, жоро-жолдоштордун балдарын милицияга киргизип, капчыгын кампайтууда. Акыркы кезде Кыргыз милициясынын жогорку кызматтарын ээлегендердин көпчүлүгү таластык туугандары. Муну трайбализм дештен башка айта албайсың.
 
Ушундай терс көрүнүштөрдүн негизинде МАККББнын өздүк курамынын ич ара келишпестиктери курчуп, жарылуунун астында турат. А.Кондубаев кызматка турары менен өзүнө бюджет эсебинен баасы 15 миң америка доллары турган «Тойота Камри» кызматтык автоунаасын саттырып алган.
 

Учурда МАККББнын өздүк курамы Президент Р.Отунбаева, Өкмөт башчы А.Атамбаев, Жогорку Кеңештин спикери А.Келдибеков, вице-премьер Ш.Атаханов жана Кыргыз эл депутаттары бул маселени тыкыр текшертип, жыйынтык чыгарат деген үмүттө арыз жазып, ар кайсы уюмдарга кайрылышууда. “Таластык болсоң танкасың, башка жерден болсоң маңкасың”, - деген тамашалуу сөздү ИИМдин министри “программалык документ” катары кадр маселелерди чечүүдө пайдаланганы, “апчесинин” бир кашык кадыр-баркын, төккөнүнө барабар, деп эсептесе болот. Өлкөнүн стабилдүүлүгү үчүн зарыл бул маселе көз жаздымда калбашы зарыл. Инисин “апчеси” тыйып коюсу абзел. 

 

Булак: "Майдан.kg" гезити, №28, 18-август