Алкымынын чоңдугу, зыкымдыгы, токтоно албай калуу жана чекти билбөө – мүчүлүштүктөрү бакиевтик режимди кыйроого алып келген. Ушул эле сапаттарды азыркы премьер да көрсөтүп жатат. Ал гана эмес күлкүлүү – «бабанизация» деген термин да пайда болду. Ал өлкөдөгү болуп жаткан көрүнүштү таамай чагылдырат: Бабанов жана анын үй-бүлөсү бардык кирешелүү компанияларды басып алып, экономиканын бардык тармактарын өзүнүн  тыкыр көзөмөлүнө алууда. Премьер аң-сезиминин да уккан жок, демек, ага чыканакка чейин колун салбоого чакырган жамааттын да добушун укпайт шекилдүү.

 

 Шайлоо күндөрү Бабанов уялып койбостон эле өлкөгө кеминде экономикалык кереметти убада кылып жиберген. Бирок, ал бийликтеги биринчи күндөн тартып эле чуулгандардан башы чыкпай, парламенттик жана соттук териштирүүлөргө кирип кетти.

 

Бабановтун ишмердүүлүгү тууралуу көп эле жолу майда-чүйдөсүнө чейин сүрөттөлүп жазылды. Анын эсебинде ууру Акаев менен Бакиевтин үй-бүлөлөрүнүн кызыкчылыгын тейлөө, ондогон рейдерлик баскынчылыктар, контарбандалык күйүүчү май менен шугулдануу махинациялары, өндүрүш пахтасын карактоо, балдар үйлөрүнө радиоактивдүү көмүрдү жеткирүү жана таратуу сыяктуу кылмыштар бар. Анын бийликке кантип келип калгандыгы өтө таң калычтуу. Беш жыл мурда Бабановтун казак жараны экендиги тууралуу факт кылтыйып чыккан. Эки жыл мурда ал жарандыктан баш тарткандыгын билдирген, эмнегедир анын бир ооз сөзүнө баары ишенип калышкан. Бабанов чын эле казак жарандыгын тапшыргандыгын же анын бул айтканы жүздөгөн калптарынын бири экендигине эч ким кызыкдар болгон эмес.

 

Бабановтун Россиядагы, Белоруссиядагы жана Казахстандагы фирмаларынын кызыкчылыктарын, аларды жарым криминал топтор – чечен Бажаевтер, көмүскөдөгү аферист – Машкевич кармап тургандыгын эч ким иликтеген жок. Башка өлкөлөрдөгү дал ушул эле байланыштары үчүн мамлекеттик чиновник эбак кызматтан кетмек. Анын иштөөсү жөнүндө эч кандай сөз да болмок эмес. Анын дал ушул Бажаев жана Бакиев менен байланышы үчүн биздин премьерди Кремлдин босогосунан аттатпайт! Маскаралык эмей эмне!

 

Бирок, Бабанов дагы эле олтурат, кызматтан кетүүгө тууралуу ойлонгон да жок.

 

 Берлусконинин ишмердүүлүгүнүн жыйынтыктары баарына белгилүү. «Берлусконинин риторикасы экономикалык  либерализмдин риторикасы болуучу, бирок, чындыгында, кеп анын жеке кызыкчылыгы жөнүндө гана жүргөн», – дейт муну тастыктаган америкалык эксперт. Бул мырза өз бизнесинде жол койбогон нерселерди мамлекеттин экономикасында колдонуу мүмкүн деп эсептеген. Мындагы маселе бирөө гана: жеке бизнес качан болсун коомдук кызыкчылыктан жогору турат!

 

Узак жылдар бою аны салыктарды жашырып келгендиги үчүн, сотторду сатып алууга аракет кылгандыгы жана башка экономикалык кылмыштар үчүн соттоп келишкен. Ал юридикалык кызматтар үчүн 270 миллионго жакын доллар каражат жумшаган жана ар жолу акталып чыккан, же болбосо, өкүм мөөнөтү өтүп кеткендиги үчүн чыгарылган эмес. Коомдун көп бөлүгү аны жек көргөн, бирок, ар жолу кандайдыр бир партияларды ачып, альянстарды (элдик фронт сыяктуу) түзүп, аны коалициялык өкмөттүн башчысы кылып дайындашкан.

 

Тактап айтканда, аны эч ким шайлаган эмес, эл ар башка партияларга добуш берген, кийин анын жогору жагында тургандар премьер кылып бекиткен. Берлускони  - өлкөнү уурдап, тоноп бүткөн, демократиядан чыккан классикалык алдамчы – шылуун.

Анын ишмердүүлүгүнүн соңку жыйынтыгында мамлекет 2,6 трлн доллар карызга баткан же 120 пайыз ички дүң өнүмгө туш келген. Экономикалык өсүш токтогон, атаандаштык жана айкындуулк жагынан эл аралык рейтингдерде эң төмөнкү деңгээлге түшүп калган. Пайыздарды гана алып караганда Италия жыл сайын 300 млрд евро же ар бир италиялыкка 4500дөн евро туура келген карызга баткан. Ал эми Берлускони – Италиядагы жана дүйнө жүзүндөгү эң бай адам болуп кала берген.

 

Мени кимдир бирөө кемчилик кетирбеген адам болбойт деши мүмкүн, бирок, бай адамдар өз сөзүнө бекем турат! Тилекке каршы, италиялык Андреа Казамассима премьер-министр Берлускониден сотто утулуп калган. Ал премьерди шайлоо алдындагы убадаларын аткарбагандыгы үчүн айыптап, сотко кайрылган. Казамассима италиялык өкмөттүн башчысы “Италиялыктар менен келишимдин” шарттарын аткарбай жаткандыгы үчүн күнөөлөгөн. Бул келишимге Берлускони 2001-жылдын 8-майында белгилүү «Porta a porta» телекөрсөтүүсүнүн түз эфиринде кол койгон. Бул шайлоо алдындагы кампанияда ага шайлоочулардын көп добушун алууга мүмкүнчүлүк берген. Ошентсе да, сот чечимди Берлусконинин пайдасына чечип,  ”Италиялыктар менен келишимдеги” Берлусконинин билдирүүсү келишимдик күчкө ээ болгон эмес” деген өкүм чыгарылды.

 

Дал ушундай эле окуя Кыргызстанда да болуп өттү. Ө.Бабанов жакынкы шайлоолордо: «Электроэнергию – өз наркында!» деген жарлыктар менен чыккан.  Бакиев убагындагы тарифтердин көтөрүлүшүнөн үрөйү учуп бүткөн кыргызстандыктар бул жолу анын сөзүнө ишенген. Бирок, Бабанов бийликке келээри менен эле парламенттик трибунага ал кызматка койгон энергетика министри чыгып алып: «Биз электроэнергиянын даана наркын эсептей албайбыз!» деп алакан жайып олтурат.

 

Ушунтип абийирсиздик менен карөзгөйлүккө жыл санап машыгып олтурган Бабановтун жеке кирешесинин өстүрүүдөгү талбаган изденүүлөрү (жана табышкерлиги) ага саясий бизнесин да жылдырууга өбөлгө түзүп олтурат. Дал ушундай: саясий бизнес, анткени, саясат – анын жеке байлыгын көбөйтүп-өстүрүү үчүн негиз гана болуп берет.

 

Ал өзүнүн жеке кызыкчылыгы үчүн мурдагы достору менен калкалоочуларын гана эмес, бүтүндөй мамлекетти дагы сатып жиберүүгө жана карактоого даяр. Эгерде байкуш саясатчы азга топук кылса, миллиардер ири өлчөмдө уурдап-жегенге ашыгат. Бабанов бийликке келгенден берки аз убакыттын ичинде Кыргызстан өзүнүн эң акыркы инвестициялык жагымдуулуктун калдыктарынан да айрылып бүттү. Эмдигичекти Максим Бакиевтин жана анын жакындарынын рейдерлик баскынчылыгынан жабыр тарткандар үчүн адилеттик өкүм сүргөн жок. Ал эми булардын ичинде Бабанов өзү да бар болчу. эми Бабанов демилге кылган жаңы рейдерлик – премьердин ролундагы рейдерлик катмарлана баштады.  Бабановтун жеке банкы аркылуу кетип жаткан финансылык махинациялар тууралуу билсе дагы эч ким буга каршылык кыла албайт. Бабановтук өкмөттүн тоо-кен тармагындагы анча-мынча “паралар” талап кылынган лицензияларга байланышкан оюндарын жана интригаларын эч ким токтото албайт. Өлчөмсүз салыктар реалдуу өндүрүштү курутат. Мунун баардыгын тең премьер парламенттин катышуусу менен жасап жатат.

 

Ушул сыяктуу ага дивидент алып келбеген экономикалык милдеттер өкмөт башчысы чечкиси келбейт. Эгерде ал “цементтин базардагы баасын жөнгө салып койсо” деле анын ишин көрүү жетиштүү болмок. Иш жүзүндө бүтүндөй акция аны чыгарып жаткан ишканага заводдун пайдасына болбосо да, бааны төмөндөтүүгө милдеттендирилген кысым көрсөтүү менен чектелди. Ал эми цементтин баасынын кымбатташына күнөөлүү болгон ортодогу алып сатар соодагерлердин ишмердүүлүгү жөнүндө, алардын 2-3 этап менен өткөн алып сатуу ишмердүүлүгүндө баа 2-3 эсеге жогорулап жаткандыгы тууралуу премьер ойлонгон да жок. А ырасында, бул боюнча туура чечим чыгаруу үчүн мамлекеттик ишмер деле болуунун кереги жок... Тилекке каршы...    

 

Берлускони кызматтан кетүүгө аргасыз болду, он миңдеген италиялыктар алардын мекенин кыйратып, жакырчылыкка алып келген чиновниктен арылганы үчүн көчөгө чыгып майрам кылышты. Анын артынан наалат айтышты.

 

Ал эми бизге, кыргызстандыктарга мафиялык “бабановтоштуруудан” кутулуу үчүн дагы жыйырма жылдык соттук териштирүүлөр жана парламенттик иликтөөлөр керекпи?