Барпылыктардын “Ата-Журт” мекенчил партиясынын лидери, Жогорку Кеңештин депутаты, саясий туткун Камчыбек Ташиевге эстелик тургузуу демилгеси коомчулукта кызуу талкууга алынууда. Айрымдар: “адамга көзү тирүүсүндө эстелик орнотулбайт”,- десе, көпчүлүк талдоочулар элден чыккан демилгени колдошуп, “азыркылардын арасынан бул урматка татыса бир гана Камчыбек татыйт”,- деп турушкан чак.

Жаз келгенден бери Мамлекетте бийлик жана коом тараптан ММКлар өзгөчө КТРК аркылуу берүүлөрдү байкасаң истериялар бийлик, коом тараптан күчөгөнү байкалат. Бийлик Атамбаев баш болуп кыйкырыктын күчөгөнү  4-мартта Сотторду реформалоонун жыйынындагы айкырыгы «Как вообще в Кыргызстане можно БЕЗНАКАЗАННО говорить о возможном насильственном захвате власти» ого беш бетер күчөтүп жиберди. Ага коомдо пайда болгон имиштер, марттын башында болуп өткөн митингдер себеп болду окшойт. Президенттин бул айкырыгынын таң калтырганы коркконго кош көрүнгөнсүйт. Эмне себептен Атамбаев ушундай айкырык салат деген суроолорду туудуруп жатат.

Учурда коомчулуктун бүйүрүн кызытып жаткан “Батукаев операциясы” жогорку деңгээлде даярдалып жаткандыгы мындан туура 1 жыл 2 ай мурда, тагыраагы 2012-жылдын 15-февралында “Кереге” гезитинин башкы редактору Кубаныч Зайнидинов тарабынан айтылган болчу. Президент баш болуп кыргыз гезиттерин “ушакчы” атагандыктан, коомчулуктун да башы айланып, “аа, булар жаза берет турбайбы”,- дегендей бул орчундууу маселеге эч ким ошол убакта башын ооруткусу келген эмес. Жыл айланбай ошол макалада көтөрүлгөн көйгөй турмуш чындыгына айланып олтурат.

Атамбаев бийлигинин абийири айрандай төгүлүп, эксперттер “жазгы ыңкылаптык маанайдан аман-эсен чыгып алдык”,- деп канчалык кылыктанса да массалык нааразычылык толкуну Бишкекти көздөй жыла баштады. Ансайын бийликтин айласы кетип, эртеңки күнү кандай кадамга бараарына башы жетпей, мурда аракетинен майнап чыкпай жыгылып жүрүшсө, азыр түз жерден эле мүдүрүлчү болуп калышты. 

Кыргызстанда 7-апрель окуясынын үч жылдыгы өзгөчө шаң менен белгиленди. Убактылуу өкмөттүн мүчөлөрү, азыркы бийлик башчылары үтүктү сайсаң да элдин турмушу жакшы жакка өзгөрүп жатканын айтып, жадатканча сайрашты. Бир гана Азимбек Бекназаров эл көп нерсени күткөндүгүн, бирок, тилекке каршы азыркы бийлик анын баарын унутуп, тескери багыт алганын ачык айтып, чындыкты угузду. Чынын айта турган болсок, мактана турган деле көрүнүшкө туш бололекпиз. Атамбаевиң деле Акаев, Бакиевдин кадрларын тегерегине топтоп алгандан башка эмнени кыйратып ийиптир? Же булар телени өз эшегиндей минип алып, кечке мактана берсе эл ишенет дешеби? Азыркы кыргыз эли – Акаев момпосуй менен сооротуп жүрчү 90-жылдардагыдай караңгы калк эмес. Баарын түшүнүп турат.

Өткөн дем алыш күнү 2010-жылдын 7-апрель окуясынын үч жылдыгы мамлекеттик деңгээлде белгиленди. Өлкө жетекчилери баш болгон расмий өкүлдөр “Ата-Бейит” көрүстөнүнө сөөгү коюлган жигиттердин арбагына куран окушуп, гүлчамбарларды коюшту. Ал эми раймий жыйында ошол учурдагы Убактылуу өкмөттү жетектеп турган Роза Отунбаева сөз сүйлөп, “Курманбек Бакиевди мен чыгарганмын. Ал үчүн жооп берүүгө даярмын” деп көптөн бери коомчулуктун арасындагы табышмактуу жагдайдын жандырмагын ачыкка чыгарды. Эми Бишкектеги Беларусь элчилигинин имаратын күн сайын арбактай аралап, “Бакиевди бербесеңер элчилигиңерди өрттөймүн!” деп булбаштарды “коркуткан” “7-апрель кыймылынын” лидери Өндүрүш Токтонасыров Роза апчесине догурунса жарашат. Көрсө, эгер Бакиевге коридор берилбесе, ал түштүктө элди көтөрүп, өлкөдө жарандык согуш чыгып кетиши мүмкүн экен ошол кезде. 

Бишкектин Биринчи май райондук сотунда “Мамлекеттик бийликти басып алууга аракет” жана “Конституциялык түзүлүштү кулатууга чакырык” беренелери боюнча козголгон кылмыш иш алкагында айыпталып жаткан парламент депутаттары К.Ташиев, С.Жапаров, Т.Мамытов, генерал-майор К.Кожоналиев жана “Ата-Журт” лидеринин үч жансакчысынын үстүнөн жүрүп жаткан сот ишинде күбөлөр көрсөтмө берип бүтүштү. Бирок, сотко күбө катары тартылгандардын бири да ошол каргашалуу 3-октябрда бийликти басып алуу аракети болгонун далилдеп айтып бере алышкан жок.

Жүздөгөн адамдын өмүрү кыйылып, миңдеген адам жараат алып, ондогон адамдын дайны билинбей, өрттөлүп, тирүүлөй мууздалып жок болуп кеткен Ош коогалаңына 3 жылдын жүзү болоюн деп калды. Ош коогалаңынын уюштурууда  бирден бир башында турган, эки улутту касташтырган Кадыржан Батыров болгондугун Кыргызстандын жарандары жакшы билебиз. Канчалаган уул, кызынан ажыраган энелердин, ата-энесинен ажыраган бөбөктөрдүн, өмүрлүк жарынан ажыраган аялзатынын ыйы, каргышы уктаса турса кулагына угулуп, көзүнө көрүнүп тынч уктатпай жаткандыр каргыш ургурду.

Бүгүнкү кыргыз мамлекетиндеги эң орчундуу маселелердин бири - чек ара маселеси экендиги талашсыз. Жыл башындагы Сох чатагы муну ачык-айкын көрсөттү. Бүгүнкү күндө Кыргызстанда чек ара көйгөйлөрү кандайча пайда болууда, алар кандайча чечилүүдө жана аларды чечүүнүн жолдору жөнүндө Кыргыз өкмөтүнүн алдындагы чек ара кызматынын төрагасы, генерал-лейтенант Токон Мамытов, Баткен облусунун экс-губернатору Мамат Айбалаев, өкмөттүн делимитация жана чек араны өркүндөтүү комиссиясынын жетекчиси Курбанбай Искандаров жана ИИМдин кызматкери, подполковник Жоробай Абдыраимовдор маек курушат.

Жаз жакындаган сайын "үчүнчү революция болот экен"- деген "имиш-имиштер" көбөйүп, ал түгүл "... Бекназаровду камагыла..., жайлагыла.."- деген талаптар, "... керек болсо Бекназаровду аттырып салабыз.., тигинтип жиберебиз, антебиз, минтебиз"- деген жабык эшик артындагы сөздөр, пландар ачыкка чыга баштады.

Мыкты мамлекет деген түшүнүккө 3 критерийди киргизээр элем. Биринчиси - укуктук, экинчиси - жарандарына ыңгайлуу шарт түзгөн, үчүнчүсү - өнүккөн же өнүгүп аткан мамлекет. Эмне үчүн кээ бир мамлекеттер мыкты мамлекеттердин катарында, ал эми айрым мамлекеттер жакыр, жарандары мекенин таштап, башка өлкөлөргө кеткен жана социалдык-экономикалык кыйынчылыктардан башын көтөрө албаган абалда?

2009-жылдын 23 –июлунда күтүлбөгөн жерден Алмаз Атамбаев менен Жеңишбек Назаралиев президентке талапкердигин алып салат. Ошол мезгилде оппозициячыл журналист катары БЭКтин талапкерин колдоп аткандыктан, «шок» болгонбуз. Эмне себептен эки – үч ай будуң -чаңды чыгарып, так шайлоо күнү эки талапкер чалкасынан кетти? Бул бир. Экинчиден, КСДП чын эле чирип бараткан партиябы?

Айтылуу Азимбек Бекназаров маалымат жыйынын өткөрүп, 16 миллиондун айланасындагы жагдайларды тактап, журналисттерге ошол акчанын дайын-дареги камтылган документтердин көчүрмөсүн берген эле.

Саламат Аламанов - бүтүндөй өрөөндөгү анклавдардын проблемасын беш колундай билген Борбор Азияда өтө аз адистердин бири. Ал Кыргызстандын чек арасын аныктоо иштерине эгемендик алынгандан бери эле тартылып, Кыргызстандын өкмөтүнүн алдындагы мамлекеттер аралык чек араны тактоо маселелери бөлүмү түзүлгөндөн тарта жетектеп, коңшулаш мамлекеттердин өкүлдөрү менен жүздөгөн расмий сүйлөшүүлөргө катышкан. Анын айтымында, Сохтун тегерегиндеги проблеманын баары 1920-жылдары анын чеги алгачкы ирет Москвадагы жетекчилик тарабынан чийилгенде натуура бөлүштүрүлүп калганы менен байланыштуу.

Алмазбек Атамбаевдин президенттик кызматка расмий киришкендигине ушул жумада бир жыл толду. Эмнегедир адатта бийлик менен ажонун “жаманын жашырып, жакшысын ашырган” жерге, сууга тийгизбей мактаган, оппозициядан сактаган бийликчил басылмалар бул дата жөнүндө эч нерсе жазышкан жок. Ал тургай кошоматка кой сойгон акындар ода арнап, ырчылар обон созгон жок. Кала берсе президент өзү деле теледен чыгып, отчет берип койбоду. Болгону досу, депутат Э. Эрматов парламент жыйынында мамлекет башчыбыздын аткарган иштеринин оң жагын санап өттү.

25-ноябрдагы жергиликтүү кеңештерге болуп көрбөгөндөй рекорддук көрсөткүчтөгү талапкерлер ат салышкан менен эл аябай төмөнкү деңгээлде катышты. Жалпы республика боюнча шайлоочулардын жарымы эмес, төрттөн бир бөлүгү да катышкан жок. Ал тургай эски заманда дайыма активдүүлүгүн көрсөтүп келген Баткен облусунда беш шайлоочунун бири араң добуш берди. Мындай абал эмнени көрсөтөт?

Коомдук жана саясий ишмер, эксперт Сабыр Муканбетов өлкөдөгү кырдаал тууралуу оозду ачырган божомолдорун ортого салды 

Шайлоого саналуу күндөр калды. Партиялар үгүт иштерин дээрлик аткарып болушту, алдыда  жолугушуулар, жана теле, радио кайрылуулар калды. Негизинен, Бишкеке ким мэр болору да түшүнүктүү болуп калды.

Ушул убакка дейре кыргыз тилинин абалы, өзөктү өрттөгөн көйгөйү туурасында, эмне деген кабырга кайыштырган нечендеген ой-пикирлер, сунуштар, талаптар айтылып, жазылган жок. Бул маселе бүгүнкү күндө да күндүн күрөө тамыры болуп турат.

Карапайым кыргыздар канча ирет революция жасабасын, он гүлүнөн бир гүлү ачыла элек жигиттерибиз окко учпасын, айланып келип эле бийлик бир үй-бүлөнүн же партиянын менчигине айланууда. Тилекке каршы томаяк Эшмат менен Ташматтын турмушу баягы эле бойдон, бир жакшы жагына өзгөрүү жок. Болгон айырмасы – Акаев, Бакиев учурунда үй-бүлөлүк бийлик 20 жылга жакын өкүм сүрүп, мамлекетти талап-тоносо жана элди эзсе, азыр толук бойдон Атамбаев, Жээнбеков, Сатыбалдиевдердин менчигине өтүп бүттү.